ul. Łąkowa


Na ulicy Łąkowej w Łodzi, jak i bliskiej okolicy, znajduje się wiele miejsc związanych z II wojną światową i obroną cywilną.

Możemy spotkać unikalne jeśli chodzi o Łódź, schrony dla 2-3 osób (Einmannbunker).

Jeśli masz jakiekolwiek informacje, zdjęcia lub wspomnienia z miejsc poniżej, dodaj swój komentarz na dole strony.


Łąkowa 3/5

W 1943 roku w fabryce przy ul. Łąkowej 3/5 swą siedzibę miał oddział koncernu Askania, Fluggeratewerke G.m.b.H. Firma zatrudniała ok. 900 osób, w tym dużą liczbę robotników niemieckich sprowadzonych z Berlina.

W fabryce produkowano m.in. części do pokładowych urządzeń samolotów i części do silników Diesla.

Na terenie fabryki znajdowały się dwa schrony

1. Schron dla załogi

Powierzchnia ogólna: 720 m2 

Powierzchnia użytkowa: 720 m2

Pojemność: 1440 osób

Rok budowy: 1940-1944 r.

Foto: Mariusz Wasilewski

2. Schron typu Einmannbunker dla 2-3 osób a w zasadzie pół schronu.

Rok: 1943/1944

Foto: Mariusz Wasilewski

Zobacz jak wyglądają schrony od środka na ul. Łąkowej 3/5

Warto wspomnieć, że po przeciwnej stronie ulicy, na Łąkowej 4 w fabryce włókienniczej B. A. Gliksmana w 1940 roku utworzono Centralny Obóz Przesiedleńczy. Tutaj dokonywano rejestracji osób wysiedlonych, grabiono z pieniędzy, wartościowych przedmiotów oraz czyniono wstępną selekcję rasową pod kątem przydatności do pracy w Rzeszy. Więcej o obozie można przeczytać na Wikipedia


Łąkowa 11

W 1942 roku firma Telefunken uruchomiła w Łodzi przy ul. Łąkowej 11 największy zakład elektrotechniczny zajmujący się produkcją lamp elektronowych, m.in. RV 12 P-2000.

Wytwarzane tu lampy, używane były m.in. w  telegrafach bezdrutowych.

Zakład zatrudniał wówczas ponad 2000 osób, głównie robotników i urzędników.

Produkcja lamp elektronowych niemal na wszystkich jej etapach wymagała wielkiej zręczności i precyzji, którą mogły najlepiej zapewnić małe dłonie i drobne palce dziewcząt. To, i tylko to, było przyczyną, która zadecydowała, że firma “Telefunken” zatrudniała w większości łódzkie dziewczęta, które w chwili skierowania do pracy liczyły 12-16 lat.

Źródło: ULM

Przy ulicy Łąkowej 11 znajdują się 4 schrony.

1. Szczelina przeciwlotnicza

Powierzchnia ogólna: 58 m2 

Powierzchnia użytkowa: 58 m2

Pojemność: 116 osób

Rok budowy: 1942 r.

Foto: Mariusz Wasilewski

Zobacz na filmie jak wygląda szczelina przeciwlotnicza na ul. Łąkowej 11 w środku.


2. Schrony typu Einmannbunker dla 2- 3 osób.

Rok: 1943/1944

Foto: Mariusz Wasilewski

W schronie możemy jeszcze zobaczyć tabliczki znamionowe producenta z II wojny światowej

Foto: Mariusz Wasilewski

3. Schrony typu Einmannbunker dla 2- 3 osób.

Rok: 1943/1944

Foto: Mariusz Wasilewski

zobacz na filmie jak wygląda schron dla 2- 3 osob na ul. łąkowej 11.


4. Schrony typu Einmannbunker dla 2- 3 osób.

Rok: 1943/1944

Foto: Mariusz Wasilewski


zobacz na filmie jak wyglądają schrony na ul. łąkowej 11.

Zobacz zdjęcia na facebooku i zostaw swój komentarz

Łąkowa 11 to wyjątkowe miejsce na mapie Łodzi ze wzlędu na historię i schrony.Rok budowy: 1942.Na terenie znajduje się…

Publiée par Schrony w Łodzi sur Vendredi 7 août 2015

Łąkowa 23/25

Historia fabryki przy ul. Łąkowej 23/25 w Łodzi sięga XIX w. kiedy to Juliusz Kindermann wybudował w 1897 roku Fabrykę Towarów Bawełnianych. W budynku fabryki znajdowały się przędzalnia i tkalnia.

Po zakończeniu II wojny światowej w wyniku działań nacjonalizacyjnych dawne Zakłady Włókiennicze R. Biedermann i S-ka zostały przemianowane na Państwowe Zakłady Przemysłu Bawełnianego nr 8, które w 1948 r. otrzymały nazwę Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Szymona Harnama w Łodzi. W okresie późniejszym do istniejącej już nazwy dodano Rena – Kord i ostatecznie przedsiębiorstwo nosiło nazwę Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Sz. Harnama „Rena – Kord” w Łodzi.

Źródło: szukajwarchiwach.gov.pl

Charakterystyczną pozostałością po fabryce jest frontowy czterokondygnacyjny duży budynek z wysokimi wieżami, stylizowany na budowlę obronną, gdzie dziś znajduje się Hotel Focus.

Foto: Mariusz Wasilewski

Obecnie na terenie wyburzonej fabryki znajduje się osiedle mieszkaniowe.


Na terenie zakładów im. Harnama utworzono schron, natomiast data jego utworzenia jest nieznana. 

Określenie “schron” w stosunku do tego miejsca to jednak określenie trochę na wyrost – w dokumentach ewidencyjnych określony został jako “ukrycie zabezpieczające”.

W miejscu tym nie było dużo rzeczy które miały ochronić ludzi przed atakiem. Znajdowało się jedynie wyjście ewakuacyjne, drzwi metalowe i dostęp do wody.

1. Ukrycie zabezpieczające

Powierzchnia ogólna: 324 m2 

Powierzchnia użytkowa: 240 m2

Pojemność: 300 462 osób

Rok budowy: brak danych

W 1982 roku, kiedy sporządzano kartę ewidencyjną schronu, pomieszczenie, gdzie mieliby chronić się ludzie wykorzystywane było na magazyn przędzy.

W pomieszczeniach, żeby przystosować na ukrycie zabezpieczające należało wykonać ściany działowe w ilości 6 szt., zabezpieczyć okna workami z piaskiem i dodatkowo wyposażyć w urządzenia sanitarne, ławy, stoły, itp.

Układ pomieszczeń w schronie przy ul. Łąkowej 23/25 w Łodzi

Łąkowa 27

Przy ul. Łąkowej 27 w Łodzi znajduje się Parafia Rzymskokatolicka MATKI BOSKIEJ ZWYCIĘSKIEJ, ale w czasie II wojny światowej kościół przynależał do Hitlerjugend Park, czyli dzisiejszego parku k. J. Poniatowskiego.

Foto: Mariusz Wasilewski

O schronach w parku Poniatowskiego przeczytasz, jak klikniesz w zdjęcie poniżej

Podczas wojny kościół został zamknięty i częściowo  zdewastowany (np. organy). W górnej i dolnej części kościoła Niemcy urządzili zakład produkcyjny odzieży wojskowej. Proboszcz, budowniczy świątyni, prałat Dominik Kaczyński, wraz z dwoma księżmi wikariuszami zostali aresztowani, wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie wszyscy ponieśli śmierć męczeńską.

Źródło: sanktuariummbz.wixsite.com

1. Schron pod budynkiem

Powierzchnia ogólna: brak danych 

Powierzchnia użytkowa: brak danych

Pojemność: 600 osób

Rok budowy: 1943

Pocztówka z czasów okupacji ze zbiorów Z. Konickiego

Schron pod kościołem musiał być bardzo duży, bo przewidziano, że może w nim się pomieścić nawet 600 osób.

Dodatkowo, było w nim na wyposażeniu 51 ławek, 4 prycze, 5 suchych toalet z wiadrem, 6 wiader na wodę…


Łąkowa 29

Przy ulicy Łąkowej 29 w Łodzi obecnie znajduje się TOYA Studios, która mieści się w budynkach dawnej Wytwórni Filmów Fabularnych powstałej w 1950 roku (od 1945, działająca jako część Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski”).

Foto: Mariusz Wasilewski

Była to największa do 1998 r. polska wytwórnia filmowa i kolebka polskiej kinematografii, która specjalizowała się w produkcji filmów fabularnych

To właśnie tu powstały takie filmy jak  „Zakazane piosenki”, „Wieczór wigilijny” czy „Przygoda na Mariensztacie”.

Początki tego miejsca sięgają 1938 roku, kiedy to powstała tu Hala Sportowa, nazywana “halą bokserską”

Otwarcie hali bokserskiej przy ul. Łąkowej 29.
Kwiecień 1938 r.
Foto: Bildarchiv Foto Marburg
Pocztówka z czasów okupacji

W roku 1961 w podpiwniczeniach IV hali zdjęciowej powstał schron, który w dokumentach nazwany został jako „ukrycie zabezpieczające”.

1. Ukrycie zabezpieczające

Powierzchnia ogólna: 308 m2 

Powierzchnia użytkowa: 265 m2

Pojemność: 250 osób

Rok budowy: 1961 r.

Karta ewidencyjna budowli ochronnej z ulicy Łąkowej 29 w Łodzi:

  • Rodzaj budowli ochronnej: Ukrycie zabezpieczające. Podpiwniczenie IV hali zdjęciowej
  • Wytrzymałość:  500 t/m2
  • Powierzchnia ogólna netto:  308 m2 
  • Powierzchnia użytkowa:  265 m2
  • Pojemność:  250/340- przy filtrowentylacji osób
  • Charakterystyka budowy: Konstrukcja żelbetowa
  • Rok budowy: 1961
  • Przydatność użytkowa: Po wykonaniu robót wg przygotowanej dokumentacji technicznej
  • Nadciśnienie w schronie:   mm słupa wody
  • Ilość i opis wyjść zapasowych: 1- dno wyjście tunelowe z kominkiem
  • Drzwi gazoszczelne i ochronne: 6 szt.
  • Przedsionki: 1 szt.
  • Czerpnie powietrza: 1 szt.
  • Komory rozprężenia: 1 szt.
  • Agregaty filtrowentylacyjne: 2 kpl.
  • Filtropochłaniacze: 1 szt.
  • Klapy WKS: 2 szt.
  • Instalacja elektryczna: istniejąca
  • Instalacje sanitarne: zastępcza
  • Zbiorniki wody pitnej: 5 szt. x 300 l.
  • Instalacje wentylacyjne: istniejąca

Łąkowa/ Struga

1. Szczelina przeciwlotnicza- widoczne ślady wyjść

Powierzchnia ogólna: brak danych

Powierzchnia użytkowa: brak danych

Pojemność: brak danych

Rok budowy: brak danych

Foto: Mariusz Wasilewski

Jeśli masz jakieś dodatkowe informacje o tych miejscach, podziel się tym w komentarzu poniżej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *