Einmannbunker, Schutzzelle, Kochbunker, Kochtöpfe, Luftschutz – Splitterschutzzelle
to nazwy określające najpopularniejszy lekki schron bojowo-obserwacyjny produkowany na masową skalę podczas II wojny światowej.
Historia
Nazwa Kochtöpfe (garnek Kocha) wzięła się od imienia gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha, który nakazał masową produkcję tego typu obiektów ochronnych.
Więcej o Erichu Koch przeczytasz na Wikipedia
Fot: Federalne Archiwum Niemiec
Są to głównie betonowe walce (można spotkać również kształt stożka lub grzyba) które wyposażone są w stalowe, betonowe lub drewniane drzwiczki.
Foto: https://www.flickr.com/photos/trinitus/47995893808 
Foto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Einmannbunker 
Foto: https://www.fachwerk-antik.de/produkt/einmannbunker-schutzzelle/ 
Foto: https://cs.wikipedia.org/wiki/Einmannbunker 
Foto: https://de.wikipedia.org/wiki/Splitterschutzzelle 
Foto: http://www.fortyfikacje.net/pisz/fort/swidr001.htm
Schrony te osadzano w ziemi lub ustawiano na powierzchni na betonowych fundamentach.
W zależności od rodzaju, mogły pomieścić od 1 do 5 żołnierzy, których zadaniem było obserwowanie otoczenia przez wąskie szczeliny.
Budowle te były względnie bezpieczne przed ostrzałem, odłamkami i podmuchem bomb oraz dawały wartownikom możliwość ukrycia się przed deszczem i wiatrem.
Na zdjęciu uszkodzony Einmannbunker od kul stojący przy schronie w którym Adolf Hitler i Eva Braun zginęli po upadku Berlina
Znajdowały i do dziś znajdują się przy ważnych kiedyś obiektach przemysłowych, koszarach, urzędach i stacjach kolejowych.
Einmannbunker w Łodzi
W okresie II wojny światowej Niemcy produkowali schrony „jednoosobowe” w kilku fabrykach.
W Łodzi można spotkać dwa rodzaje budowli, które produkowane były przez firmę DYWIDAG z Drezna (Dyckerhoff & Widmann AG) która w swojej ofercie miała kilkanaście modeli schronów obserwacyjnych.
Ile było schronów jednoosobowych w Łodzi nie wiadomo. Szacuje się, że mogło ich być kilkadziesiąt sztuk.
Do roku 2020 zostało w Łodzi kilkanaście sztuk schronów Einmannbuker.
Można je jeszcze zobaczyć w kilku miejscach, natomiast z kilku zniknęły w ostatnich latach bezpowrotnie.
Zobacz gdzie były lub są jeszcze schrony jednoosobowe – kliknij w przycisk poniżej
Ciekawostka
Schron rodzinny „Bastion”
Einmannbunker nie był wynalazkiem niemieckim, choć był on najpopularniejszym schronem podczas II wojny światowej.
Przed wybuchem II wojny światowej wiele krajów europejskich prowadziło prace nad zabezpieczeniem ludności cywilnej przed ewentualnym nalotem samolotów, przed bombami i gazami. Polska również przystąpiła do akcji zapobiegawczej.
W lipcu 1939 roku polscy konstruktorzy zaprezentowali nowy typ schronu lotniczo- przeciwgazowego i oświadczyli, że zaczynają produkcję tych małych, tanich, popularnych i łatwo rozbieralnych schronów.
Schron „Bastion”, bo taką nazwę nosił, składał się z trzech elementów wykonanych z mocnego żelbetonu skręcanych śrubami. „Bastion” mógł pomieścić 4- 5 osób, z czego 2 osoby mogły siedzieć na zmianę. Był wyposażony w instalację wentylacyjną uruchamianą ręcznie- niezależną od energii zewnętrznej, zakończoną pochłaniaczem, oczyszczającym powietrze dostarczane z zewnątrz.
Koszt „schronoosoby” był na poziomie 100 zł.
Schron ten miał mieć zastosowanie w pobliżu mostów, magazynów, obiektów wojskowych oraz prywatnych willach i wielorodzinnych domkach.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Inspektoratu Obrony Powietrznej Państwa zatwierdziło schron „Bastion” do masowego użytku.
W wielu gazetach pojawiły się reklamy schronu rodzinnego „Bastion” i od lipca 1939 roku ruszyła akcja propagandowa w celu lepszej ochrony ludności.
O tym czy schron „Bastion” spełnił swoją funkcję ochronną napisał Tygodnik Przekrój 6 października 1949 r.
